In het artikel
Als losgeslagen wolven, met als ondertitel: "
Bedrijfscultuur kan pestkoppen doen ontsporen", van
Kathleen Vereecke, gepubliceerd in De Standaard van dinsdag 23/11, staat de volgende tekst, die mogelijks te vergelijken is met de toestand binnen onze vereniging van mede-eigenaars, maar ook in andere analoge VME die in feite nog steeds volgens het wettelijk verboden systeem van mede-beheer functioneren:
(...)
Het ligt voor de hand dat ook conflicten de basis voor pesterijen kunnen vormen, vooral bij mensen die niet bereid zijn eerlijk en open te communiceren over dingen die hen storen.
‘Dat kan gaan van meningsverschillen over de organisatie van het werk en de taakverdeling tot banale ergernissen, zoals de schikking van de bureaus. Wie niet bereid is tot een constructief gesprek hierover, zoekt zijn toevlucht vaak in koppig strijden om toch maar zijn gelijk te halen. Via rechtstreeks pestgedrag, maar ook soms ook op een subtielere manier, via roddel of stemmingmakerij.'
Ten slotte blijkt ook de bedrijfscultuur van doorslaggevend belang te zijn. Elfi Baillien: ‘Als de directie geen belang hecht aan sociale processen, maar zich enkel geïnteresseerd toont in prestaties en resultaten, dan werkt ze onbedoeld mee aan een klimaat waarin pestkoppen gedijen. Pesterijen komen opvallend vaker voor bij bedrijven waar geen of nauwelijks controle is op hoe werknemers met elkaar omgaan. Ook heel normale mensen kunnen op die manier ontsporen. Eigenlijk staan we wat dat betreft niet zo ver van de militairen, die gevangenen gefolterd hebben in de beruchte Iraakse gevangenis van Abu Ghraib. Ook zij stonden in hun omgeving bekend als gewone, vaak vriendelijke mensen. Maar er was geen enkele controle op hun daden, er bestond geen cultuur waarbinnen hun gedrag afgekeurd zou worden.'
Het moet gezegd: een rooskleurig mensbeeld schetst deze vergelijking niet. Blijkbaar gaan we ons zonder strenge maar zorgzame roedelleider gedragen als een troep losgeslagen wolven, klaar om die ene wolf met het manke pootje te verscheuren. Althans, bij sommigen onder ons werkt het zo. Anderen laten zich maar al te graag meetrekken.
Meelopers en zwijgers
Want behalve de aanstokers zijn er ook de – bijzonder kwalijke – meelopers: zij die uit angst vroeg of laat af te glijden naar de bedenkelijke status van slachtoffer, graag een handje toesteken, of die schaapachtig grinnikend aan de kant blijven staan en laten betijen. De rest zijn zwijgers. Wie kan ingrijpen, doet het vaak niet. Er schuilt een bijna perverse omgekeerde logica achter het fenomeen: hoe meer mensen getuige zijn van iets ergs, hoe minder ze geneigd zullen zijn in te grijpen.
‘De gedeelde verantwoordelijkheid maakt dat we ons veel minder verantwoordelijk gaan voelen', stelt Baillien. ‘We zijn een stuk minder rationeel dan we zouden willen, blijkt telkens weer. We maken graag een optimistische inschatting van hoe wij zouden reageren in een crisissituatie, maar in de praktijk ontsnappen we maar heel moeilijk aan de groepsdynamiek.'
(...)
Zie ook:
Rituelen waaraan een groep zich optrekt
